ฝอยทอง (
โปรตุเกส:
fios de ovos,
ฟีอุชดึโอวุช, "เส้นด้ายที่ทำจากไข่") เป็น
ขนมโปรตุเกส ลักษณะเป็นเส้นฝอยสีทอง ทำจาก
ไข่แดงของ
ไข่เป็ด เคี่ยวใน
น้ำเดือดและ
น้ำตาลทราย ชาวโปรตุเกสใช้รับประทานกับ
ขนมปัง กับอาหารมื้อหลักจำพวกเนื้อสัตว์ และใช้รับประทานกับ
ขนมเค้ก โดยมีกำเนิดจากเมืองอาไวรู (Aveiro) เมืองชายฝั่งทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศโปรตุเกส
ฝอยทองเป็นที่รู้จักในประเทศสเปนว่า
อูเอโบอิลาโด (
สเปน:
huevo hilado "ไข่ที่ปั่นเป็นเส้นด้าย"), ญี่ปุ่นว่า
เครังโซเม็ง (
ญี่ปุ่น:
鶏卵素麺 "เส้นไข่ไก่") กัมพูชาว่า
วาวีและมาเลเซียว่า
จาลามัซ (
มาเลย์:
jala mas "ตาข่ายทอง")
ฝอยทองแพร่เข้ามาในประเทศไทย พร้อมกับ
ทองหยิบและ
ทองหยอด ในสมัย
กรุงศรีอยุธยา ในรัชกาล
สมเด็จพระนารายณ์มหาราช โดยมารีอา กูโยมาร์ เด ปิญญา (
ท้าวทองกีบม้า, พ.ศ. 2202-2265) ลูกครึ่งโปรตุเกส-ญี่ปุ่น ภริยาของ
เจ้าพระยาวิชาเยนทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน) ท้าวทองกีบม้ามีหน้าที่เป็นหัวหน้าห้องเครื่องต้น เป็นผู้ทำอาหารเลี้ยงต้อนรับคณะราชทูตจาก
ฝรั่งเศสที่มาเยือนกรุงศรีอยุธยาในสมัยนั้น
ทั้งนี้ฝอยทอง ปรากฏอยู่ใน
กาพย์เห่ชมเครื่องคาว-หวาน บทพระราชนิพนธ์ใน
พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ที่พระราชนิพนธ์ชมเชยฝีพระหัตถ์ในการแต่งเครื่องเสวยของ
สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี ความว่า
| ฝอยทอง เป็นยองใย | | เหมือนเส้นไหมไข่ของหวาน |
| คิดความยามเยาวมาลย์ | | เย็บชุนใช้ไหมทองจีนฯ |
